محمد اسحاق توخی ؛ یاد داشتهای در باره کتاب خاطرات اقای عبدالوکیل سابق وزیرخارجه دولت جمهوری .
محمد اسحاق توخی دستیار ارشد فقید دوکتور نجیب الله
یادد اشتهايى درموردبرخى ازمحتویات كتاب خاطرات عبدالوكيل سابق وزير خارجهء دولت جمهورى افغانستان
اخيرا" بمناسبت بيستمين سالگردشهادت دكتورنجيب الله مصاحبه هاوابرازنظرهادر
موردعوامل سقوط حكومت دكتورنجيب الله ازطريق سرويس فارسى بى بى سى به نشررسيده
است .
ازجمله تبصره هايى درموردنظرات عبدالوكيل كه دران سألهاسمت وزارت خارجه را
داشت وبه تازگى درخاطراتش انتشاريافته است نيزبه چشم ميخورد.
درخاطرات عبدالوكيل علل سقوط دولت درسال ١٩٩٢ چنين برشمرده شده است :
اختلاف درون حزبى ، " عدم حمايت اجتماعى حزب " ، سياست ناروشن اشتى ملى به عنوان جايگزين جنگ واتكاى بيش ازحد حزب ودولت بيك رهبر، به عنوان عوامل داخلى وهم
چنان حمايت خارجى ازمجاهدين ، برقرارى ارتباط بين روسيهءفدراتيف ومجاهدين وسفرانها درنوامبر1991به ماسكو،قطع كمكهاى نظامى ،اقتصادى روسيه به افغانستان وخوشبينى بيش
ازحددكتورنجيب الله به طرح بينان سيوان نمايندهء سازمان ملل ، بحيث عوامل خارجى ارائه شده است . عبدالوكيل باتاكيدبراهميت مورداخر، طرح بينان سيوان را "نيرنگى" دانسته كه سر
انجام دكتورنجيب الله راتشويق به اعلام كناره گيرى وانتقال قدرت به حكومت انتقالى مطابق طرح سازمان ملل كردوحكومتش رادرمعرض سقوط قرارداد.
عبدالوكيل درخاطراتش تلاش بخرچ داده است تااعلاميهء ٢٨ حوت ١٣٧٠ش مطابق
(١٨مارچ ١٩٩٢م رييس جمهورنجيب الله رابحيث علت وبغاوت مليشهء. عبالرشيد دوستم و
موءمن راكه به ا ئتلاف شمال مشهورشده بودبحيث معلول بخوردخواننده داده وچنين نتيجه گيرى نموده است كه اگراعلاميهء ١٨مارچ ١٩٩٢ صادرنمى شد؛ جريانات دركشورروال معمول
خودراطى ميكردودولت جمهورى افغانستان به سقوط مواجه نمى شد. درحاليكه چنين نبود.بغاو
ت مليشهء دوستم وشكل گيرى توطهء تخريب عمليهء صلح ملل متحد ، پيامدومولودمستقيم سفر
برهان الدين ربانى به ماسكوواعلاميهء دولت فدراتيف روسيه بودكه بكمك مستقيم يك حلقهء معين
دررهبرى حزب وطن ويكتعدادجنرالان درقواى مسلح انجام پزيرفت .
ه
حوادث ورويدادهادراواخر١٣٧٠نشان ميدهدكه دولت روسيه تحت رهبرى بوريس يلسين
مصئونيت وسترسرحدات روسيه رادريك استراتيژى جديد؛ يعنى اعماريك نوار درسرحدات اسيا
ى ميانه دروجوديك حكومت اسلامى دوست ماسكو در افغانستان تعويض كرد؛ كه سفربرهان الد
ين ربانى درعقرب ١٣٧٠ش مطابق (نوامبر١٩٩١م) درماسكوتجسم مادى اين استراتيژى جديد
روسيه بود . دربخشى ازاعلاميهء مشترك مجاهدين ومقامات روسيه امده است :
"طرفين انتقال تمام صلاحيت هاى دولتى رادرافغانستان به حكومت انتقالى اسلامى
تائيدميكند... "
تحقق اين اعلاميه واستراتيژى جديدروسيه بدون براندازى دولت دكتورنجيب الله امكان
پذيرنبود . درحقيقت پس ازصدوراعلاميهء مذكوردوپلان دربرابرهم قرارگرفت :
١- پلان پنج فقره يى صلح ملل متحد .
٢- پلان تائسيس حكومت انتقالى اسلامى تحت حمايت ماسكو .
ازهمين جاست كه بغاوت مليشهء دوستم درچارچوب يك برنامهء خاص زيرنظرشبكه هاى
استخباراتى روسيه ، ايران ، پاكستان وعربستان سعودى شكل گرفت كه عامل ناكامى عمليهء
صلح متحدشد. هدف اصلى بغاوت درشمال بقدرت رسانيدن حكومت موردنظرماسكودركابل بود. درصورتيكه هدف ملييشهء دوستم وائتلاف شمال صرفا" كناررفتن دكتورنجيب الله ازقدرت
ميبود أصولا" اين هدف شان باصدوراعلاميهء ٢٨ حوت ١٣٧٠ دكتورنجيب الله بدست امده بود.
درحاليكه چنين نبود ؛ بلكه هدف اصلى بقدرت رسانيدن حكومت اسلامى موردنظرماسكودركابل
بود .
روسيه بازى اپراتيفى اش رابابرخى ازاعضاى رهبرى حزب وطن طورى سازمان دادكه به انهاگفته شده بود نجيبب الله حاضرنيست ازقدرت كنار برودوسياست مصالحه راتحقق بخشدبنابران اگردكتورنجيب الله ازقدرت كنارزده شود، تنظيم هاى مجاهدين بشمول احمدشاه مسعود حاضرهستند بارهبرى حزب وطن (منفى نجيب الله) مصالحه نموده ويك "تركيب جديددولتى "رابوجودبياورندكه درصورت تطبيق اين سناريوبه تطبيق عمليهء صلح ملل متحدضرورت ديده نمى شودبهمين دليل بودكه درپس فرداى پناهنده شدن دكتورنجيب الله به ملل متحددادوفريادعبدالوكيل بهحيث "وكيل كودتاچى ها" بلندشدكه نجيب الله مصالحه نميكردفقط حرف ميزد. درهمين روزبودكه ازجانب كودتاچيان مژدهء كناررفتن اوبحيث مانع صلح بمردم داده شد.
واقعا" اگرچنين معاملهء پنهانى يك حلقهء معين رهبرى حزب وطن بحيث ستون پنجم درمركزكشورصورت نميگرفت ، براى قطعهء مليشهء دوستم وشركايش (باوجودحمايت مستقيم ازخارج ) كاملا"دورازامكان بودكه دولت راسقوط بدهند؛ زيرادولت تجربهء دفع حملات بزرگترراقبلا"درجلال آباد ، گرديزوكندز ازسرگزشتانده بود. ببينيم عكس العمل رئيس جمهورپيشين افغانستان دكتورنجيب الله دربرابرفشارهاى دولت روسيه چه بود؟ جاى شك نيست كه قطع كمكهاى نظامى واقتصادى روسيه درشرايطى كهدولت ازلحاظ نظامى وبويژه اقتصادى بامشكلات مواجه بود، واقعا"برمحدوديت هاى دولت مىافزود. بادرك همين مشكل بودكه يگانه انتخاب ممكن وقابل دسترسى كه ميتوانست بطورنسبىفشارهاى ناشى ازقطع كمكهاى روسيه راكاهش دهد، توافق باعمليهء پنج فقره يي صلح ملل متحدبود، كه حل بحران راازطريق سياسى ميسرساخته ميتوانست .
دكتورنجيب الله تمام مساعى اش را بالاى اين مسئله متمركزنموده بودتاقدرت بيك شوراى غيرجانبدارمتشكل ازتكنوكراتان وروشنفكران افغان درداخل وخارج كشورانتقال يافتهوزيرچترحمايت ملل متحدبحيث يك موءسسهء جهانى قرارگيردتاخطردست اندازى گروه هاى أفراطى مجاهدين تشنهء قدرت تاحدممكن جلوگيرى شود. بطورخلص اهميت تطبيق عمليهء صلحملل متحددرين امرنهفته بودكه: -- قواى مسلح چهارصدهزارنفرى افغانستان ازهم نمى پاشيدوبحيث يك نيروى دفاعىدربرابرمداخلات بيرونى وتاءمين امنيت وجودميداشت ؛ زيراقواى مسلح بمردم افغانستان تعلقداشت نه به حزب وطن . -- دست پاكستان ، ايران وسايركشورهادرامورداخلى افغانستان قسميكه امروزدراز است ، كوتاه ميبود. -- هزاران كادرمتخصص وكارشناس ملكى ونظامى كه سرمايهء ملى افغانستان بودندمجبوربه فرارازكشورنمى گرديدند. -- مردم شهركابل وسائيرشهرهاموردقتل وغارت وتخريب گروه هاى مسلح مجاهدين قرارنمى گرفتندً وتاء سيسات زيربنايى اقتصادكشورويران نمى شد. -- حضورسياسى وتشكيلاتى حزب وطن درداخل كشوردركنارسايراحزاب سياسى وسازمانهادرچارچوب يك پلوراليزم سياسى ؛ طوريكه درميكانيزم حل سياسى شامل شده بودحفظميگرديدوبفعاليت قانونى اش ادامه ميداد. حالااين پرسش مطرح ميگردد، درهمان مقطع زمانى كه كمكهاى نظامى واقتصادى روسيه قطع شده بود وظيفهء جناب عبدلوكيل بحيث عضوهياءت اجرائيه حزب وطن ووزيرامورخارجه دران اوضاع حساس تاريخى بخاطرجلوگيرى ازسقوط وفروپاشى دولت وحفظ جان مردم افغاتستان ؛ ازجمله صدهاهزارباشندهء شهركابل وده هاهزارعضوحزب كه درسنگرهاىداغ دفاع ازوطن قرارداشتندچه حكم ميكرد؟ خلاصه اوبحيث وزيرخارجه چه مشوره اى رابايدبه رئيس جمهورارائه ميكرد؟ تاجاييكه منطق حوادث درهمان مقطع زمانى حكم ميكرد،جستجوى راه حل سياسى نسبت به هرانتخاب ديگرمرجح بود. درصورتيكه جناب عبدالوكيل موضعگيرى وتصميم دكتورنجيب الله رادرراستاى توافقباعمليهء پنج فقره يى صلح ملل متحدبراى رفع بحران كشورمفيدوموءثرنميدانست ومخالف انميبود ، أصولا"بايددوكارراانجام ميداد: -- يابايدبديلى راكه نسبت به عمليهء پنج فقره. يى صلح ملل متحد بهتروموءثرترميبودبه رهبرى حزب ودولت رسما"پيشنهادميكردوهردومقام رادرموردپيامدهاى طرح صلح ملل متحد( كه ازنظراوتوطئه سقوط دولت ناميده ميشود) برحذرميداشت ؛ درصورتيكه ديدگاه ودلايلش قبول نمى شد به طرح مذكورراى مخالف ميدادودرنهايت اين حق هم برايش محفوظ بود كه بهخاطرمنافع كشورازسمت هايش درهيات رهبرى حزب وازرهبرى وزارت خارجه استعفا داده ودريك اطلاعيهء رسمى ويايك مصاحبهء مطبوعاتى مردم راازتصميم خوداگاه ميساخت . برعكساودرپاى مصوبهء رهبرى حزب وطن ودولت جمهورى افغانستان مبنى برتطبيق عمليهء صلح مللمتحدازتوافقش امضاء نمود؛ ولى مخفيانه بايك جانب ازمخالفين مسلح دولت ؛ يعنى شوراى نظارجميعت اسلامى وارديك معاملهء پنهانى شد. هنگاميكه بتاريخ ١٥اپريل ١٩٩٢ به توافق ومعاملهء مخفى يكتعدادجنرالان قواى مسلح وبرخى ازاعضاى رهبرى حزب وطن ميدان هوايى كابل بوسيلهء گروه هاى شؤراى نظارومليشهء عبدالرشيددوستم اشغال گرديد ودكتورنجيب الله ناگزيربه دفترسازمان ملل متحددركابل پناهنده شد؛
روزبعدعبدالوكيل وزيرخارجه دريك كنفرانس مطبوعاتى ظاهرشدورئيس جمهورنجيب الله را " دكتاتورمنفور " گفت وببادناسزاگرفت . موصوف به خبرنگاران ميگفت : كه " دكتورنجيب الله مصالحه نميكرد، فقط حرف ميزد. مصالحه باكى ؟ دركجا ؟ عبدالوكيل ميگفت شماديديدكه ماچگونه مصالحه نموديم . منامروز بابرادراحمدشاه مسعودملاقات نمودم . برادرمجاهدوبزرگوارامرصاحب شوراى نظار...وازين قبيل كلمات ... خلاصه أويك شبه ره ء صدساله رفت وگفت شماخواهيدديدكه ماچگونه دركناربرادران مجاهدخودازامنيت خواهران وبرادران خوددرشهركابل دفاع خواهيم كرد....برخلاف اين ادعاهاى بلندبالاجناب شان بزودى باپاسپورت ديپلوماتيك به"پاس خدمات برجستهاش" درانتقال قدرت به مجاهدين به مشايعت نجيب الله مجددى وزيرصحت عامهء حكومت مجاهدين تاميدان هوايى كابل بدرقه گرديد. چراجناب عبدالوكيل باچنين يك مسئلهء سرنوشتسازملى براى مردم خسته ازجنگ افغانستان برخورددوگانه نمود؟ تاجائيكه شواهدنشان ميدهدروسيه تنهابه قطع كمكهاى اقتصادى ونظامى اقدام نكرده بود؛ بلكه علاوه برقطع كمكها براى براندازى وسقوط دولت جمهورى افغانستان نيزتصميم گرفته بود. واضح است كه ماسكوبراىتطبيق سناريوى خودبه ابزارووسايل براندازى درداخل كشورنيازداشت وطوريكه درعمل ديده شد اين ابزارهاووسايل هم درداخل رهبًرى حزب وطن وهم درقواى مسلح كشوردرخدمت شانقرارگرفت . براى روشنى بيشتربه سخنان ويكتوركارگون امرشعبهء افغانستان درانستيوت شرق شناسى اكادمى علوم روسيه مراچعه ميكنيم : " ويكتوركارگون ضمن تبصره برسيرانكشا ف بعدى حوادث بعدازخروج نيروهاى شوروى ، سفرهياء ت مجاهدين تحت رياست برهان الدينربانى رابه ماسكودرسال ١٩٩١ شش ماه قبل ازسقوط رژيم نجيب الله ياداورى نموده اوگفت كهبايدبالاى نيروهاى مختلف اتكاء مى شد؛ ولى فقط مابرشمال كه اقليت هاى ملى همتباربادوستان اسياى ميانهء مادران زندگى ميكردند؛ اتكا نموديم. اين يك اتكاى كاذب وغيردورانديشانه " ناعاقبت انديشانه "بود. (1) . منظورويكتوكارگون مليشه هاى عبالرشيددوستم ،جنرال موء من وسيدمنصورنادرى وجميعت اسلامى است كه تحت نام ائتلاف شمال بوجودامده بود. علاوه برمصاحبهء فوق الذكرجنرال لياخوفسكى درخاطراتش بنام " طوفان درافغانستان " درارتباط سقوط پروان وبگرام بهدست احمدشاه مسعودبااستفاده ازارشيف سفارت روسيه دركابل مى نويسد: " رخدادهادركابل براى سرنوشت كشورهرچه تعين كننده ترميگردد. احمدشاه مسعوددرنظرداردبابهره گيرى ازسراسيمگى وسردرگمى درميان رهبران افغانستان ؛ كه ناشى ازتها جم مجاهدين است ، نجيب الله راناگزيرميسازدتاازقدرت دست بكشدوبااين كارزمينه رابراى تشكيل شالودهء حكومت شوراى نظارفراهم گرداند.اين تقاضاازرئيس جمهورافغانستان ازسوى فريدمزدك، محمدرفيع ،عبالوكيل ونجم الدين كاويانى ازقول مسعوددرنشست بامدادى كميتهء اجرائيهء شوراى مركزى حزب وطن ،قبلا" بتاريخ١٤ اپريل ١٩٩٢ صورت گرفته بود.مسعودمصمم بود؛ درصورت رداين تقاضاازسوى رئيس جمهور، ازفشارنظامى باكاربردنيروىهوايى وستون پنجم زيرزمينى خودودسته هاى شوراى نظاركه به كابل رخنه نموده بودند حدود(١٥٠٠نفر) وهمچنان هواداران بيشمارخوددركابل بكاربگيرد.درين رابطه شب ١٥ اپريل ؛ نشست فوق العاده واضطرارى كميتهء اجرائيهء شوراى مركزى حزب وطن بدون حضورنجيب الله برگزارگرديد؛ كه دران فيصله شدبامسعودودوستم به مقصدجلوگيرى ازسرازيرشدن گروه هاى تند رواپوزسيون به كابل واردگفتگوشوند.درنتيجهء تماس هاى انجام شده ، رهبرشوراى نظارپيشروى گروههاى خودرامتوقف گردانيدودوستم توافق نمود"حدود٤٠٠٠نفر"رابراى تقويت پايتخت افغانستان بگمارد؛ درين حال نمايندگان گابل كناره گيرى نجيب الله راتضمين نمودند.تاكنون ٢٠٠٠ نفربكابل انتقال يافته اند. نيروهاى مسعود درهماهنگى بافيصلهء (شوراى مشترك )به حومهء شمال خاورى كابلاستقراريافته ودرنظردارنديكجا بانيروهاى دوستم فرودگاه پايتخت رازيركنترول بگيرند... " (٢)
براى روشن شدن هرچه بيشترموضوع به صحبت احمدشاه مسعوددربرابرهوادارانشدرپروان وكاپيسا كه كليپ ويدويى ان ازطريق انترنيت قابل دسترسى است مراجعه ميكنيم : " رهبران جهادى نمى گوييم كه همهء شان ، ارام ارام رابطى بادكتورنجيب الله برقرارساخته بودند؛ كسى منكرنيست ، چندين كس رامى شناسيم كه درروم ايتاليا، بانماينده هاىنجيب ديدند. ماوشماانرادرراديوشنيديم ودرداخل كشور، وقتيكه انسان مطالعه ميكردوميديديكجبههء فعال وزنده يى كه امادگى اينراداشته باشدكه توطه هارادرهم بشكناندوفورا" دست بهحركتى بزند باان اندازه يى كه براى دفع اين دسايس مطلوب مى بودبه چشم نمى خورد. غربى هاكه هدف شان ازاول تاامروزمنافع خودشان بود، نى پيروزى اسلام . بادرنظرداشت اين مسئله اينها خوديك حالتى رابوجوداورده بودندكه مجاهدين ضعيف شوندوبااستفادهازين فرصت درصدداين بودندكه دراخرين روزها ثمرهء جهادراخودشان ببينندوحكومت دستنشاندهء شانرابنام حل سياسى تحت پوشش ملل متحدبنام حكومت بيطرف داخل كابل بسازندوانروزهاراهمهء مابيادبياوريم كه چقدردرداوربود؛روزى كه ١٤سال جهادما،بيش ازپنج مليون اواره وبيش ازيك يايكنيم مليون شهيدومعلول ، اخرين روزهااحساس ميكردند كه قدرت اين را كهنجيب راسرنگون نمايند ندارندوميديدندكه سرنوشت شانرا ازبيرون چه غربى هاوچه كشورهاىديگردرفكرتعيين كردن هستند وهمين هاهستند كه حكومت بيگانه را ، ميخواهندبياورندودركابلبه قدرت برسانند. فراموش نمى كنيم انروزهارا كه حتى تعدادى ازاحزاب بشمول حزب اسلامى حكومت بيطرف راپذيرفتندوده نفرنماينده. هاى شانراتعيين كردندوحاضرشدندكه حكومت تحت زعامت ملل متحدومطابق فيصلهء ملل متحدراقبول مى كنند. بافتح پروان ووفتح بگرامبودچيزى كه كس اصلا" تصورنمى كردكه دراخرين لحظات همچوحركتى صورت بگيرد. شما مى فهميدكه فقط يكروزباقى مانده بود؛ يعنى يكروزبعدحكومت بيطرف به سمت كابل حركت مىكردوقواى ملل متحدبه تعقيب ان ميرسيد. فقط دراخرين روزگفتم كه الحمدالله جلوتوطئه گرفته شدواين افتخار راخداوندنصيبمردم پروان وكاپيساى ماساخت واين مردم بافداكارى وايثارى كه ازخودنشان دادند ، پروان رافتح كردند بگرام رافتح كردندويكبارصفحه به شكل ديگربرگشت ..." (٣) عبدالحفيظ منصور،جميعتى سابقه دارووكيل پارلمان درموردناكامى باصتلاح حكومتمجاهدين به بى بى سى چه ميگويد: " درميان عوامل دوام جنگ وبحران درزمان دولت دارى مجاهدين سه عامل بيش ازهمهنقش ايفاء كردند. عامل نخست برميگرددباين مسئله كه احمدشاه مسعودنگذاشت طرح بينان سيوان نمايندهء خاص ملل متحددرامورافغانستان جامهء عمل بپوشدوحكومت بيطرف ايجادگردد بگونهكه نيروهاى زيرفرمان احمدشاه مسعود دراستانهء شكل گيرى حكومت بيطرف كابل رامتصرفشدند ؛ بدينترتيب تصرف كابل ازسوى نيروهاى احمدشاه مسعود درواقع مقابله باملل متحدبود .... " (٤) به همين ترتيب صالح محمدريگستانى ، يكى ازهمراهان نزديك مسعود، سابق اتشهءنظامى "جمهورى اسلامى افغانستان "درروسيه ونمايندهء قبلى ولسى جرگه درمصاحبه اش بادميترى ديرختوروف درسايت "فارسى رو " بنام تجربهء تلخ مسعودبيان داشته است : " يكى ازاشتباهات مسعوددران زمان درواقع خوددارى ازمفكورهءايجادحكومت ائتلافىبودكه سازمان ملل متحدپيشنهادميكرد. حكومت بايدكابينهء موء قت راتشكيل ميداد... درمجموعسناريويى عملى مى شدكه بعدا"درسال ٢٠٠١ - ٢٠٠٢ پس ازطالبان عملى گرديد. " ريگستانى علاوه ميدارد: " امادسته هاى مسعود، برخلاف پلانهاوتلاش هاى ملل متحدداخل كابل شدند.اشتباه مسعوداين بودكه اوبه پلانهاى ملل متحد توجه نكرد. " (٥)) اگربه محتواى صحبت ويدويى احمدشاه مسعودومصاحبه هاى عبالحفيظ منصور،صالح محمدريگستانى وگزارش سفارت روسيه دركابل دراپريل ١٩٩٢درنوشتهء جنرال لياخوفسكىتوجه شود، نقطهءمركزى درهرچهارمصاحبهء بالااعتراف به جلوگيرى ازتطبيق عمليهء صلح مللمتحدكه (دكتورنجيب الله براى تحقق ان مساعى به خرچ ميداد) بوسيلهء احمدشاه مسعود وبههمدستى مستقيم برخى ازرهبرى اعضاى حزب وطن ؛ چون محمودبريالى ، عبدالوكيل ، نجمالدين كاويانى ، فريداحمدمزدك وجنرال نبى عظيمى ، جنرال اصف دلاور،جنرال نورالحق علومى ،جنرال عبالحق علومى وجنرال عبدالفتاح قوماندان قواى هوايى ويكتعدادديگركه تصاويرشان درويدوكلپ هاوسيعا" انتشاريافته است ميباشد. برميگرديم به بررسى مختصرصحبت احمدشاه مسعود، اواعتراف مى كند كه درداخلكشوركدام جبهه يى كه جلوتوطه هارا(منظورش عمليهء صلح ملل متحدبود) بگيردبه چشم نمىخورد ويامىگويدكه همه احساس ميكردندكه قدرت سرنگونى نجيبالله راندارند. پس احمدشاهمسعوداين قدرت سحرافرين ومعجزه اسارابگفتهء خودش فقط دريكروزازكجابدست اورد كه ازهفت خوان رستم گذشت وتمام تاءسيسات نظامى وملكى پروان وميدان هوايى بگرام رافتح كرد؟ اهالى پروان وكاپيسا درطول چهارده سال جهادكجابودندكه درظرف دوروزبسيج شدندوتاريخ راورق زدند؟ . مسعود به همدستى كدام نيروهااين توانمندى راپيداكرد كه ياءس ونااميدى خودرابيك بارگى به اميدوپيروزى تبديل نمايدودراخرين ساعت هااز عمليهءصلح ملل متحد جلوگيًرىنمايد ؟ پاسخ اين پرسش درلابلاى اسنادسفارت روسيه دركابل درنوشتهء لياخوفسكى كه قبلا"ذكرشدواظهارات روتسكوى معاون رئيس جمهورفدراتيف روسيه ، بوريس يلتسين كه درپايانسفرربانى به ماسكودرعقرب ١٣٧٠ خورشيدى (نوامبر١٩٩١م) اظهارداشته بودبه سهولت دريافت شده ميتواند. روتسكوى گفته بود: " من چيزى راكه وعده دادم طى يكماه اينده ملاقات هايى با ايران ، پاكستان وسعودى انجام خواهم داد؛ كه چگونه قدرت رابه حكومت انتقالى اسلامى انتقال بدهيم وتوافق هاى مندرج اعلاميه (٥) بايدازطرف ماوشمادرعمل پياده شود. ازمطبوعات دعوت ميكنم تاهمهچيزرافلمبردارى كنندوانچه توافق شده ، مشتركا" به خبرنگاران ميگوييم . (٦) باتاء سف فراوان كه براى پياده كردن اعلاميه كه درفوق ذكرشدمهره هاى معلوم الحال دررهبرى حزب وطن ؛ ازجمله عبدالوكيل ، محمودبريالى ، كاويانى ومزدك ودرقواى مسلح افغانستان كه بحيث ابزارووسايل درتخريب عمليهء صلح ملل متحدسهم گرفتتند؛ نتنهاموجب بقدرت رسيدن بنيادگرايان مذهبى ؛ موجب براندازى نظام دولتى وانحلال كامل اردوچپاول سلاح ووسايط ان بدست جنگسالاران وبنيادگرايان گرديدندكه تاكنون هم بامصرف ملياردهادالر، مردم افغانستان ازنداشتن يك اردوى كه بتواندازامنيت وارامش كشورشان بهشكل موء ثردفاع نمايد، رنج مى برند. دكتورنجيب الله بمنظورتطبيق عمليهء صلح ملل متحد در ٢٨حوت ١٣٧٠ش(١٨مارچ١٩٩٢م) اعلاميه اش رامبنى بركناررفتن ازقدرت صادر نمود. اعلاميهء مذكوًرموردتوافق تمامارگأنهاى دولتى ، حزبى ، متحدين سياسى ، رهبرى ولسى جرگه , مشرانوجرگه وغيره سازمانها قرارگرفته ودرپاى اعلاميهء مذكورامضاء نمودند؛ اماعبدالوكيل در جلد دوم خاطراتش درصفحهء ٨٤٣ چنين وانمودميكند كه اعلاميهء مذكورتصميم شخص دكتورنجيب الله بود. اكنون اين پرسش بوجود مى ايد كه چرا امضاهاى مقامات يادشده درپاى اعلاميهءمذكوردركتاب خاطرات عبدالوكيل كه امضاى خودش هم دران موجوداست بطورعمدى ازچاپانداخته شده است ؟ (٧) صدوراعلاميهء مذكوربه اين مفهوم بودكه مخالفان دكتورنجيب الله چه درداخل حزب ودولت وچه درخارج ازان ديگركدام دليل نداشتندكه متوسل به كدام اقدام ديگر براى كنار زدندكتورنجيب الله ازمقام رهبرى دولت مى شدند ؛ زيراتطبيق عمليهء صلح ملل متحدهدف شانرادرموردكناررفتن موصوف براورده مى ساخت . درغيران هرگونه اقدام نظامى معناى كنارزدندكتورنجيب الله را ازقدرت نميداد (چراكه خودش كناررفتن خودرا ازدولت بمنظورتطبيق عمليهءصلح ملل متحدرسما"اعلان نموده بود. ) بلكه به معناى سبوتاژوتخريب عمليهء صلح ملل متحدوزمينه سازى براى تاه سيس حكومت ائتلافى اسلامى موردنظرماسكوبابخش هايى ازمجاهدينبود كه نتوانستند ازعهدهء انجام ان بدرايند. حاصل جمع شواهدوحقايقى كه درفوق توضيح گرديد اين نتيجه گيرى را بدست ميدهد ؛ انعده اشخاصيكه درمقام هاى رهبرى حزب وطن ، دولت ان وقت جمهورى افغانستانورهبران تنظيم هاى جهادى كه ازقبول وتعميل عمليهء صلح ملل متحد بحيث يك موءسسهء بين المللى سر باز زده وانرا تخريب نمودند كه بالاخره منجربه سبوتاژعمليهء مذكوروفروپاشى نظامدولتى ، تخريب شهركابل وقتل بيش از هفتادهزارباشندهء كابل گرديدندهمهء شان دربرابرقراردادمذكوروافكاذرعامهء افغانستان وتاريخ كشورمقصرومسوول اند وظيفه ومسووليت ملى دولتهاى بعدازپروسهء بن وادامهء ان بشمول حكومت دورهء حامدكرزى واشرف غنى ايجاب ميكندكه زمينهء استرداد دارايى هاى به غارت رفتهء ملى ؛ به گونهء مثال ، تخريب بى رحمانهء شهركابل وزيرساخت هاى اقتصادى كشور، اتلاف وغارت سلاح ووسايط قواى مسلح افغانستان راازمسوولين ان درداخل كشوروحكومت هاى پاكستان وبرخى ازحكومت هاى ديگردرمنطقه راكهرين مسووليت شريك ميباشند ، فرآهم سازند. بايدعبدالوكيل متوجه اين امرباشد كه خودوى نيزدربراندازى دولت جمهورى افحغانستان وتخريب پروسهء صلح ملل متحد سهم فعال و بارزىداشت كه دربرابرمردم افغانستان پاسخگوى مى باشد. ( پايان )
يادداشت : درمورداستفادهء غيرقانونى اسنادمحرم دولتى خاطرات عبدالوكيل قابل ياداوريستكه عبدالوكيل درجلددوم صفحهء ٩٦٦ خاطرات خوددرموردفوتوكاپى جريان مذاكرهء رسمى خودش ولرئيس جمهوروسايرمقامات عالى دولتى باشخصيت هاى مختلف داخلى وخارجى مىنويسدكه خلاصهء ان چنين است: " ياددشت هاذريعهء كارمندان رسمى وزارت خارجه كه دربوردترجمان ها اجراىوظيفه مى نمودند، ياددشت گرديده اند... همچنان متن اصلى تلگرام هايى كه بوزارت خارجهرسيده بودندودرين اثرازانها استفاده.بعمل امده نيزدرضمائم موجوداند. ساير اسنادكه داراىحجم زياداست ازنشران درضميمه خوددارى شده .... وهمچنان كاپى صورت مذاكرات ژنيوبنابرحجم زيادان ، نشران بحيث ضمائيم امكان پذيرنبود؛ لذادرنظردارم هم اى انها رايكجاباتمام يادداشتها ومطالب ديگركه درين اثرازان استفاده بعمل امده بعدازنشركتاب بوزارت امورخارجه ء جمهورى اسلامى افغانستان تسليم نمايم .. " كسيكه حداقل فهم واطلاع ازنحوهء استفاده ازاسناددولتى راداشته بأشددرين عملغيرقانونى كه وزيرخارجهء سابق افغانستان مرتكب شده است، مبادرت نمى ورزد؛ صورت جلسه وملاقات شخصيت هاى دولتى بحيث اسنادرسمى وسرى دولتى درارشيف مربوطه ثبت وراجسترمى شودوحق استفاده ازان طبق لايحه ومقررهء جداگانه صورت بگيرد؛ بنابران وزيرخارجهء سابق افغانستان بطوراشكارمرتكب عمل غيرقانونى شده است . خنده اوراست كه عبدالوكيل ياداورشده است كه درنظردارد همه اسنادمذكورراكه در اين اثرازان استفاده شده است بعدازنشركتاب بوزارت خارجهء جمهورى اسلامى افغانستانتسليم ميدهد ؛ يعنى اينكه اوبعدازگذشت بيست وپنج سال ، صلاحيت علنى شدن اسنادمذكوررا بخود قايل شده است وتاكنون هم ازين مسئلهء بديهى اطلاع نداردكه اسنادومسايل محرمانهدولتى يك كشوردرچارچوب مقررات مربوطه بنابرتصميم يك مقام مسوول دولتى بعد از سپرىشدن دوره هاى معين زمانى ازطبقه بندى محرمانه خارج مى شودومورداستفادهء عامه قرارمىگيرد؛ بنابران وزيرخارجهءض سابق افغانستان بطوراشكارمرتكب عمل غيرقانونى شده است كه مستوجب تعقيب عدلى ميباشد ؛ درين صورت تسليمى اسنادمذكوربوزارت خارجه (انهم پس ازگذشت بيست وپنجسال ) اين عمل خلاف قانون اورانه توجيه ميكند ونه برائت ازقانون شكنىميدهد . لهذامراجع عدلى وقضايى دولت افغانستان مسووليت وظيفوى دارند تااين عمل غيرقانونى موصوف راموردبررسى قانونى قراربدهند .
توضيحات : (١) نشريهء ازادفارسى " رو " صفحهء اول / روسيه وافغانستان گفتگوبا ويكتوركارگون كارشناس امورافغانستان دراكادمى علوم روسيه درموردسقوط جمهورى افغانستان موءرخ٢٠٠٨/٤/١٧ (٢) دكتورنجيب الله دردفترملل متحدبه " نگارنده " گفتندكه درجلسهء هياءت اجرائيهمحمودبريالى ، كاويانى ، مزدك ، و وكيل تقاضاى استعفاى مرا مينمودند . سليمان لايق بحيثسخنگوى شان درموردانجام يك ائتلاف باشوراى نظارابرازنظرميكرد. به نظردكتورنجيب الله درعقب همهء انهاسفارت روسيه دركابل قرارداشت ؛طوريكه درنقل قول لياخوفسكى هم وضاحتيافته است جنرال رفيع درجلسه حضورداشت ؛ ولى سوال استعفاى رئيس جمهورر را مطرحنكرده بود . منبع اطلاعات سفارت روسيه دركابل . اپريل ١٩٩٢ كتاب توفان درافغانستان صفحهء ١٧٦نوشتهء جنرال لياخوفسكى ترجمهء اريانفر . (٣) برگرفته ازكليپ ويدويي سخنرانى احمدشاه مسعود . (٤) برگرفته ازمصاحبهء عبداحفيظ منصوربا بي بي سي . (٥) صحبت ريگستانى باسايت " فارسى رو "بادمترى ديتروخسف . . (٦) منظوراعلاميهء ماسكو است كه درپايان سفرمجاهدين به ماسكوبرهبرى برهانالدينربانى وحكومت روسيه صادرشده بود كتاب مجاهدين درماسكو . ( مذاكرات باروسها ) (٧) فوتوكاپى امضاى مقامات دولت جمهورى افغانستان وحزب وطن درپاى اعلاميهء٢٨ حوت ١٣٧٠ خورشيدى مطابق ١٨مارچ ١٩٩٢ جمهورى افغانستان .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر