نکاتی پیرامون دو خروج « قوای شوروی از کشور « ۲۶ دلو ۱۳۶۷خ و خروج ناتو ماه اگست ۲۰۲۱» :
با جست از پل زمان یعنی مدت دهساله حضور قوای شوروی در افغانستان که از حرف و حدیث جعل و حقیقت انباشته است « تا قیامت گر بگویم این کلام - صد قیامت بگذرد ان نا تمام » به ۲۶ ماه دلو سال ۱۳۶۷خ روز خروج قوتهای شوروی ازکشور میرسیم .
الزامی است که گفته شود :
۱- درطول سال های حضور نیروهای نظامی شوروی هرچند تشریک مساعی شان با قوتهای مسلح کشور در مبارزه علیه تجاوزات از خاک پاکستان و ایران که تندوران مذهبی القاعده و افغان را سیل اسا بداخل کشور برای تخریب و ترور می فرستادند ، از گستردگی بر خوردار بود اما بار و فشار اصلی مبارزات را قوتهای مسلح کشور بدوش می کشید ، دراین مبارزه شماری زیادی در سنگرهای مدافعه وطن قربان گردیده که بروح مطهر شان درود می فرستیم و شماری زیادی مجروح و معیوب گردیده بودند اما اعتقاد انها به ارزش های والای انسانی حمایت ازمردم تهی دستان و منافع ملی نگذاشت که در برابر دشمنان از پا درایند ، در این روند تاریک ترین لحظات شور بختی و نومیدی ما خیانت شماری از بدنهء نظام ما ، ادم های دو چهره ، طاغوتی ها که اگر مرتکب سفاهت خیانت و بد عهدی نگشته لگام بدست اهریمن نمی دادند کشور در همان سال ۱۳۷۱خ
با تحقق سیاست مصالحه ملی و عملیه صلح ملل متحد از بحران و جنگ ها نجات حاصل نموده بود .
2- اتحاد شوروی وقت در سال سوم حضورنظامی اش در افغانستان بنابر انگیزه های معینی بفکر خروج از افغانستان شده بود اما امریکا و غرب و پاکستان بامنافع استراتیژیک و هم اهنگ بویژه که کمیت کافی پیاده نظام از جهادی های القاعده و تندروان مذهبی افغان را در اختیار داشتند خواسته بودند اتش جنگ و جهاد را در افغانستان مشتعل نگهداشته و با اخذ انتقام شکست ویتنام ، به شوروی تلفات و ضایعات نظامی و اقتصادی وارد اورده و تا حدی که نظام سوسیالیسی وی را متلاشی نمایند .بنابران می خواستند که پای شوروی هرچه بیشتر درباطلاق جنگ افغانستان فرو رود .
در نهایت ناشی از تلاش های دپلوماتیک شوروی و اظهار امادگی دولت افغانستان تحت زعامت داکتر نجیب الله برای خروج نظامیان شوروی از کشور که با اعلان سیاست مصاله ملی مورد حمایت مردم افغانستان و ملل متحد واقع گردیده بود بعد از تداوم گفتگو ها و مذاکرات نفس گیرکه هشت سال بطول انجامید توافقنامه ژنیو میان افغانستان و پاکستان در ماه اپریل سال ۱۹۸۸م به ضمانت امریکا واتحاد شوروی در شهر ژنیو کشور سویس در حالی امضا گردید که دران گروهای جهادی افغان هیچ نوع حضور و نقشی نداشتند . و منبعث از ان نظامیان شوروی بگونه متناوب طی مدت نه ماه تا ۲۶ ماه دلو ۱۳۶۷خ افغانستان را ترک کردند .
- صاحب این قلم بعنوان یکی از افسران ارشد در کمیه مرکزی حزب دموکراتیک خلق درخروج نظامیان شوروی از جلال اباد ، بدخشان و کابل درحالی مسولیت عهده دار بود که هییت شوروی معطوف بر خروج نیروهای نظامی از افغانستان را سترجنرال وارینیکوف معاون وزارت دفاع شوروی بعنوان یک نظامی مجرب بدوش داشت . ما طی جلساتی و گفتگو های دراز اهنگی مسایل خروج و اگاهی دهی شهروندان مسیرعبور کاروانهای نظامی را مورد بررسی قرار داده تصامیم لازم را اتخاذ نموده بودیم .
انچه از جریان بحث های ما با جنرال وارینیکوف فراموش نکردنی است انست که در یکی از جلسات در پاسخش توضیح داده گفتم :
مسله اگاهی دهی و جلب حمایت مردم مسیر راها جهت عبور بی خطر کاروانها برای ما کارمشکلی نیست ، اما انچه مهم است انست گروهای مسلح بویژه درکوهدامن از جمعیت اسلامی فرمانده انور دنگر ، قوماندان الماس از حزب اسلامی و در برخی نقاط معلم فرید دارای جبهه و مواضع زیادی اند ما امکان اتشباری از سوی انها را بر کاروانهای نظامی منتفی نمیدانیم ، بایستی در این مورد بیشترتمرکز صورت گیرد .
جنرال با نگاه معنی داری رو بمن بی درنگ گفت ! شما بدنبال انها نباشید ،مسله انها کار ماست از سوی انها هیچ اقدامی صورت نخواهد گرفت ، برای بحث در این مورد باید از پیشداوری خود داری نماییم ،اما ما در صورت اتشباری برکاروانها از رویکرد قاطع پر هیز نخواهیم کرد ، از
سوی شما بایستی تلاش صورت گیرد تا مردم اهمیت خروج و مسله امنیت کاروانهای نظامی را درک نمایند و ابزار دست کسی در اتشباری بر قطار ها نگردند .
ما دو مفرزه تبلیغاتی یک از وزارت داخله و دیگری از وزارت دفاع را که با قطعات کشف ملکی تشریک مساعی داشتند به کوهدامن فرستادیم انها طی دو تا سه هفته با کار با کیفیت و ارایه کمک های مادی به اقناع مردم پرداخته ومساعی انها را درتامین امنیت مسیر شاهراه ها حین عبور کاروانهای نظامی جلب نموده بودند .
هراس اصلی ان بود که اگر کسانی از میان دهات بالای کاروانها ی در حال خروج شوروی اتش کشاید انگاه قطارهای رفتار شوروی که تا دندان مسلح بودند و از هوا نیز حمایه میگردند به پاسخ کوبنده پرداخته و مبادا منتج به تلفات اهالی ملکی گردد
- نخستین مرحله خروج از جلال آباد که دو غند شوروی در انجا مستقر بود اغاز گردیده بود ، مسله عبور انها از حومه شهر کابل نیز یک معضله بود اما تصمیم بران شد که بعد از مواصلت دوغند به ساحه پل چرخی از مسیر گمرک وعقب میدان هوایی به ساحه خیر خانه مواصلت نموده و سپس از انجا رهسپار حیرتان گردند تدابیر امنیتی گستردهء وضع گردیده بود ، که مبادا کدام گروهی مخرب از میان خانه ها و محلات حومه شهر بالای کاروانهای در حال عبور اتش کشایند و انگاه منجر به تلفات ملکی گردد . اما برعکس ، شهروندان حومه کابل حین عبور کاروانها با ابراز احساسات ، و واژه ی «دسودانی » کاروانها ی در حال عبور را بدرقه نموده و حتی بر انها دسته های گل نثار نموده بودند .
- خروج اخرین بقایای قوای شوروی از کابل نیز درماه دلو ۶۷ خ تکمیل گردیده و بعد از میتنگی وداعیهٔء با شرکت شهروندان کابل که دران داکتر نجیب الله ریس جمهور بیانیهء پر شوری که دفاع مستقلانه از میهن را بازتاب میداد ایراد کرد بسوی شمال کشورحرکت کردند و فرمانده اردوی چهل شوروی جنرال گروموف اخرین کسی بود پل حیرتان را با پای پیاده بان سوی رودبار جیحون عبور کرد .
مقایسهء دو خروج :
پر واضح است که شرایط حضور نیروهای نظامی خارجی در کشور ما هرگز ارزش حمایتی ندارد ، اما از انجاییکه که این دو حضور و خروج در اندیشه زمان جاریست علی الوصف نتیجه گیری و عبرت اندوزی از انها دارای اهمیت تاریخی است که جستارهای گسترده ای را مطالبه می نماید .
در اینباره چند نتجه گیری فشرده و مقایسه وی دو خروج « شوروی و امریکا» از افغانستان قابل تمکین خواهند بود :
الف- واقعیت انست شوروی ها بر بنیاد توافقنامه ژنیو مسولانه کشوررا در حالیکه بهیچ گونه چالش کلان امنیتی در مسیر راها مواجه نگردیده بود ند افغانستان را ترک دادند ، انگونه که ما شاهدش بودیم از جلال اباد تا حیرتان از غزنی تا تورغندی از بدخشان تا بندرترمز شیر مجاهدی پیدا نشد که حتی یک گلوله را بر کاروانهای در حال عبور شوروی شلیک نمایند و شوروی ها در یک بستر مخملین حتی در سالنگ ها جنگجویان احمد شاه مسعودبحیث محافظ عبور شوروی ها نقش افریده بودند ،افغانستان را ترک دادند .
ب- روابط ارتش شوروی با مردم و قوتهای مسلح کشور دوستانه و کمک کننده بود در طول مدت هیچ حادثه که سرباز افغان علیه سربازان شوروی اتش کشوده و انها را بقتل رساند باشند بمشاهده نرسیده بود شوروی ها بصورت قطع زندان شخصی نداشته و در طول مدت هیچ افغانی را باز داشت و زندانی ننموده بودند ، روبط اش بامردم دوستانه و کمک کننده بود ، با قوتهای مسلح کشور در یک رفاقت رزمی بر علیه افراطی های که از پاکستان و ایران می امدند رزمیده بودند .
ج- روند نیرومندی دولت طی مدت بیک دولت دموکرات با فعالیت احزاب سیاسی ، ازادی رسانه ها و جود پارلمان مبدل گردیده و دولت تحت رهبری داکتر نجیب الله سیاست مصالحه ملی را از موضع قدرت برای حل بحران کشور پیش کشیده و برای تحقق صلح حاضر گردیده بود از قدرت کناره گیری نموده و انرا بیک اداره موقت مطابق عملیه صلح ملل متحد بسپارد هرگاه کودتای ایتلافی ملیشه یی و جهادی بشمول شماری از سیاسیون و نظامی های دولتی در ثور ۷۱ برضد عملیه صلح مذکور صورت نمی پذیرفت افغانستان در همان سال از جنگ و جهاد نجات حاصل میکرد .
د - قوتهای مسلح بلحاظ کیفیت و کمیت از پوتانسیل ويژه بر خوردار گردیده با داشتن کادرهای متخصص و کار اگاه یکی از اردوهای مقتدر منطقه محسوب میگردید که چنانجه بعد از خروج قوای شوروی ارتش پاکستان را در جلال اباد با قاطعیت شکست داد و بعنوان سپر دفاعی کشور۲۵۰۰ چین تانک ۲۰۰۰ هزار زرهپوش ها و ۵۰۰ بال طیارات مودرن در اختیار داشت .
اما خروج قوتهای امریکا و ناتو :
۱- قوتهای امریکایی بدون هیچ گونه مجوزی با زور و استکبار امپریالیسی وارد افغانستان گردیده بودند ، تیم تهاجمی امریکا تحت رهبری جنرال سی ای ای گری شرون پس از پرواز از تاشکند با حموله های انباشته از دالر تاریخ 26 سپتامبر سال2001 مطابق چهارم میزان ۱۳۸۰خ در پنجشیر فرود امد و از سوی رهبری شورای نظار اقایان قسیم فهیم ، عبدالله ،محمدی و عارف سروری بگرمی مورد استقبال قرار گرفت سپس مورخ ۱۵ میزان بمباردمان ها جهت سرکوب امارت طالبان را اغاز و مدت سه ماه تداوم حاصل کرده بود ، بم ها چشم و گوش نداشتند طالب را از غیر طالب تمیز کنند بنابران تلفات گسترده ی ملکی تعمیل گردیده بود و سپس بعد از سه ماه بمبارد در27 دسامبر2001م کنفرانس بن دایر گردید .
۲- حضورقوتهای امریکا و ناتو علی الرغم مصارف هنگفت اقتصادی که به کیسه های جنگسالاران سرا زیر گردیده بود با چالش ها و بی اعتمادی های گسترده در کشور همراه بود . بگونه مثال بر اساس گذارشات، تاریخ 20 جولای 2012 در یک روز تنها ده نفر از سربازان خارجی توسط سربازان افغان کشته شده بودند . در همین روز یک سرباز افغان چهار سرباز فرانسوی را به ضرب گلوله کشته بود و ۱۵ سرباز دیگر را زخمی کرده بود - یک پیلوت افغان بنام گل احمد ۹ نفر اموزگاران امریکایی را در میدان هوایی خواجه رواش به ضرب گلوله کشت و خودش نیز کشته شد . دو ماه قبل از ان دو سرباز امریکایی به اثر فیر نیروهای افغان در بالا مرغاب باد غیس کشته شده و سه نفر دیگر زخمی شده بودند در همان روز ها سه نفر سرباز ناتو در فراه کشته شده ۳ نفر دیگر زخمی شده بودند در درگیری که پس از مشاجره لفظی میان سر بازان افغان و امریکایی رخ داده بود ۵ سرباز اردو کشته شده بودند سه هفته پیش ازان ۳ سر باز فرانسوی در اثر تیر اندازی یک سر باز در ولایت کاپیسا بقتل رسیده بود .
۳ - قوتهای امریکا و ناتو که دم از خطر تروریسم میزدند خود کارنامه های سیاهی از انواع تخطی های حقوق بشری دارند ، توام با بمباردمانها ی ثقیل امریکا و ناتو که هزاران کشته بر جا نهاده است این ها دارای شبکهء از زندانها بودند که معروف ترین انها زندان گوانتانامو و زندان بگرام بود که حدود هشت هزار نفراز افغانها در ان زیر تیغ اسارت و زنجیرزندانی بودند .
پاداش نهایی حضور امریکا و ناتو یک خروج غیر مسولانه در ۱۵ ماه اگست ۲۰۲۱ رقم خورده است که به فرارو گریز شباهت میرساند ، قوتهای ناتو همه در یک شب ازبگرام که کلانترین پایگاه امریکایی ها بود فرار را بر قرار ترجیح داده افغانستان را ترک داده بودند
خروج ازکابل و میدان هوایی با طیارات غول پیکر تو ام با تلفات انسانی هنوز در اذهان تلالو دارد سرعت خروخ از کابل بحدی سریع و متشنج بود امریکایی ها و قادر به انتقال انعده افغانهای که با ایشان کار نموده بودند نگردیده وحال انها با مخاطرات حیاتی دست و گریبان اند .
۴- پی امد چنین خروجی در جسم وجان در حال نزع دولت افغانستان نیز رسوخ کرده بود به مجرد خروج امریکا ها نه تنها بقایای قوتهای مسلح که بدست امریکایی ها متشکل گردیده بود بلکه دولت افغانستان تحت رهبری اشرف غنی نیز به گستردگی فروپاشید و همه جنگسالاران جهادی ابزار دست امریکا با کیسه های مملو ازطلا و اسعار خارجی از کشور فرار نمودند
بدین ترتیب پی امد حضوربیست ساله امریکا و ناتو که وعدهء محقق کردن بهشت را برای افغانستان داده بودند به تحقق جهنم برای کشور انجامیده بود . امریکایی ها که قادر به ثمر رساندن کنفرانس دوحه قطرنگردیده بودند نه تنها شکست شانرا بدنبال اورد بلکه یک کشور بشدت فقیر، گرسنه ، مریض و بیکار و تند روی مذهبی و افراط گرایی را به افغانستان ارمغان اورد حال افغانستان در نقطه عطف تاریخ اش زندگی میکند سخت گیری های غیر متعارف امارت طالبان بر زنان که نیم پیکر دوست داشتنی
جامعه اند بیداد میکند و افغانستان با یک روند واپسگرایی مواجه گردیده است . ختم- 1۴ماه فبروری.. س ع قدوس سید
پسند
نظر دادن