عبدالباری عطوان، در شمار معدود تحلیلگران مسائل منطقه است که معتبر ترین رسانه های غربی و عربی، برای تحلیل هایش جایگاه متفاوتی قائلند که هر کسی را به آن دسترسی نیست.
عبدالباری عطوان
۵ اکتبر ۲۰۱۴
بعد از گذشت تقریباً یک ماه از آغاز حملات هوایی آمریکا به مواضع «دولت اسلامی» در عراق، و بعد از گذشت بیش از دو هفته از آغاز عملیات مشابه در سوریه، اینک آشکارا، و بنا بر ارزیابی متخصصصان، مشخص شده است که تأثیر این حملات، بسیار اندک بوده است.
«دولت اسلامی»، نه دفتر مرکزی دارد، و نه وزارتخانه، و نه فرودگاه، و نه ستاد های نظامی تا بشود با انهدام آن مراکز، آن را درهم کوبید.
آنچه هست، پرچم های سیاه است و خودرو ها و ده ها هزار پیکارجو که به سادگی می توانند خود را در میان مردم شهر هایی مثل موصل و رقه و دیرالزور که به اشغال خود درآورده اند پنهان کنند.
نتایج معکوسی که تا به حال حاصل شده است، فقط به دلیل حملات هوایی نیست، بلکه همچنین به دلیل استراتژی آمریکا به لحاظ سیاسی و نظامی در این زمینه است.
دولت اوباما که پس از تردید های فراوان تصمیم به بازگشت به عراق و دخالت در سوریه و گسترش جنگ با داعش از طریق یک ائتلاف بین المللی متشکل از پنجاه کشور گرفت، این امر را در رأس اهداف خود قرار داده است که به منظور منزوی ساختن و نهایتاً نابود کردن این گروه افراطی، «سنی» ها را پشت سر ائتلاف بسیج کند بدون آن که «شیعه» ها را از دست بدهد.
و این، توضیح دهنده ی اقدام آمریکاست به ضمیمه کردن پنج دولت عربی سنی با ریاست عربستان سعودی به منزله ی «رهبر جهان اسلام» به این ائتلاف، و در همان حال مردود شمردن هرگونه همکاری با ایران و حکومت سوریه.
دولت اوباما به خاطر آن که متهم به تبدیل شدن به «نیروی هوایی» شیعه ها علیه سنی ها نشود، حتی از این هم فراتر رفت و مأموریت درهم کوبیدن پالایشگاه های نفت در رقه و دیرالزور را با این توجیه که مأموریت راحت تری است به خلبان های عرب سپرد.
و این در حالی است که در بیشتر پرواز ها، هواپیما های عربستان سعودی و امارات و اردن، در کنار هواپیما های آمریکایی قرار دارند.
در تئوری، چنین به نظر می رسید که اقدامات آمریکا دقیق و حساب شده هستند و موفق خواهند بود. اما در پراتیک و در جریان عملیاتِ توأمان زمینی و هوایی، نتایج کاملاً معکوسی حاصل شد، و بسیاری از عشایر و گروه های پیکارجوی سوریه را در پشت سر «دولت اسلامی»، بایکدیگر متحد کرد.
«جبهه النصره»، دشمن کلاسیک داعش، با «دولت اسلامی» اعلام آتش بس کرد، و بر حسب بیانیه های جبهه و سخنان رهبران آن در شبکه های اجتماعی مثل تویتر و فیس بوک، قرار شد که این گروه به جنگ با ائتلاف و «حکومت های مرتد» عربی یی که وارد ائتلاف شده اند بپردازد.
و مهم تر از این، پاسخ مثبت دادن «جبهه ی اسلامی» است به دعوت مجموعه یی از علمای دینی که ابو محمد المقدسی هم جزو آن هاست.
«جبهه ی اسلامی» که شش جناح اصلی مبارزه با دولت سوریه را در بر می گیرد، در اجابت خواست این علمای دینی، جنگ با داعش را در چهارچوب مصالحه یی که مقابله با «تجاوز ائتلاف» را در پی دارد، متوقف کرد.
«جبهه ی اسلامی» از گروه های زیر تشکیل شده است:
لواء التوحید، احرار الشام، جیش الاسلام، لواء صقور الشام، لواء الحق، انصار الشام، و جبهه الکردیه الاسلامیه.
بزرگترین کمک معنوی که «دولت اسلامی» از آن بهره مند شد، اعلام همبستگی «طالبان پاکستان» با این گروه است که در روز چهارم اکتبر توسط رهبر «طالبان پاکستان» اعلام شد.
«طالبان پاکستان» به تمام هواداران خود در سراسر منطظقه دستور داده است که به کمک داعش و برنامه ی آن برای «استقرار خلافت اسلامی» بشتابند.
تعداد اعضای «طالبان پاکستان»، که از قوم پشتون که بزرگترین قوم در افغانستان و پاکستان است هستند، بیش از چهار میلیون نفر است که بیشترشان افراطیون جهادی اند.
گروه «جند الخلیفه» (سپاه خلیفه) که یک گروه جهادی الجزایری است، اعلام بیعت با رهبر «دولت اسلامی» کرده است، و در اجابت فراخوان او به کشتن «صلیبی ها»، و به عنوان پاسخ به ارسال هواپیما توسط فرانسه برای بمباران در عراق، گروگان فرانسوی یی را که ربوده بود به قتل رساند.
همانطور که نشریه ی پرسابقه ی انگلیسی اکونومیست نوشته است، جامعه ی اهل تسنن در عراق و سوریه، به اهداف و برنامه های آمریکا با دیده ی تردید نگاه می کند.
عده یی از سوری ها از خود می پرسند که چرا هواپیما های ائتلاف به جای حکومت سوریه مواضع داعش را موردحمله قرار می دهند؛ عده یی از سوری ها می گویند که این، «جنگ علیه اسلام» است؛ و عده یی دیگر، از سر استنکار، شانه یی بالا می اندازند که: این ها هم مثل اسد، مردمان عادی را می کشند.
ائتلاف نوین آمریکایی، به پیشرفته ترین تکنولوژی نظامی جهان مجهز است و در این مورد شکی وجود ندارد، اما آیا این تکنولوژی قادر به شکست دادن سپاهی خواهد شد که افراد آن می خواهند شهید بمیرند؟
تعداد دولت هایی که به ائتلاف نوین آمریکا می پیوندند روز به روز بیشتر می شود، حملات هوایی که دیگر معمولی و عادی شده اند جایی در صفحات شلوغ و پر ازدحام اخبار ندارند، و نظر ها هم دیگر به سوی کشته شدگان سوری نیست.
ولی در عوض، تعداد کسانی که به «دولت اسلامی» می پیوندند با شتابی بسیار، رو به فزونی نهاده است.
پرسش، این است: نهایتاً پیروزی با کدام خواهد بود؟ با تکنولوژی بسیار پیشرفته؟ یا با کسانی که بر حسب ادبیات و اعتقادات خود، به دنبال شهادت هستند؟

پاسخ به این پرسش را به شما و به روز ها یا سال های آینده واگذار می کنم.