شماره دو = شورش ۲۴ حوت هرات در ایینهء واقعیت ها

انگیزه‌های شورش ۲۴ حوت ۵۷  از دیدگاه طرف‌ها :                          برگهای ٬ از کتاب جنگهای کابل

   ***************************************                                            سید عبدالقدوس سید

۱- آقای قاضی نذیر احمد ٬ آموزش دیده ی مدرسه و فعال جمعیت اسلامی و عضو پارلمان در دوره شانزدهم بعنوان یکی از شرکت کنند گان این شورش در مصاحبه بااقای نقیب الله حمید، در سایت ٬ اصلاح انلاین سال ۲۰۱۶، اینگونه بیان کرده‌اند؛

« میخواهم یادا وری نمایم که قیام هرات نقطه عطفی شد برای قیام های پسین وخیزش ها در نقاط مختلف کشور علیه رژیم کمونستی ٬ قیام زاده ی برخورد زشت کمونست ها بود، این‌ها شعار اشتراک زمین زن و زر را سر دادند عالمان را اخوان الشیاطین خطاب کردند زمین‌های مردم را مصادره کردند نظام اجتماعی خانواده را فرو پاشیدند صلاحیت از پدر و مادر سلب شد و زن را بعنوان متاع ناچیزو بی ارز ش معرفی کردند ».

۲- سید محمد خیر خواه یکی اعضای ارشد جمعیت اسلامی در صفحه انتر نیتی « خیر خواه » نگاشته است :

«بعد از به پیروزی رسیدن حزب دموکراتیک خلق درافغانستان ( در هفتم ثور 1357هجری شمسی) این حزب اصلاحات درعرصه زندگی اجتماعی وفرهنگ را بکار بست ٫
-توزیع اراضی مردم بدون کدام مدرک قانونی وحقوقی به دیگران زیر نام اصلاحات اراضی ومبارزه با فیودالیزم بشیوه خاص خود.

• لغو تمام قروضی که صاحبان اراضی به کشتمندان ودهقانان خود پرداخته بودند -
  
• ـمبارزه با بیسوادی به شیوه مخصوص خود ویابه تعبیر دیگر جنگ با عرف وعادات مردم درسرتاسر کشور.
  
• - لغو مهریه شرعی زنان زیر نام تامین (مساوات حقوق مردان و زنان) درجامعه. بطور خلاصه همه اینها مجموعه به اصطلاح اصلاحات انقلابی بود که از جانب حزب دیموکراتیک خلق افغانستان بعد از کودتای هفتم ثور در افغانستان علم گردیده بود که عکس العملهای جدی مردم را بدنبال داشت.»
  

۳- احمد علي جبرئيلي، نماینده مردم هرات در دوره پانزدهم شورا با اشاره به فضاي سياسي حاكم در آن دوران پیرامون عوامل و انگيزه ها رخداد 24 حوت در مصاحبه اش در « اوا » اینگونه بیان داشته‌اند :
« فرامین هشتگانه ای توسط کمیته انقلابی رژیم حزب دموکراتیک خلق صادر شد که معتقدات و رسوم و عنعنات ملی مردم افغانستان را هدف گرفته بود و به مقدسات توهين می کرد. مالکیت مردم افغانستان بر زمین های شان را به رسمیت نمي شناختند و توسط خود آنها زمین هاي شان را برای زارعین و کشاورزان تقسیم میکردند و کارهایی از این قبیل و درعین حال، از طریق مطبوعات و رسانه ها هم به معتقدات توهین می شد. وجود خدا در طبیعت و هستی، انکار می شد.»

اما در عین حال  فعالان حزب ودولت دموکراتیک نظریه متباینی را در این باره ارایه میکنند :

   چند تن  از فعالان حزب دموکراتیک خلق  در مصاحبه با این راقم نظریات مشابه را عنوان کردند که رووس انها این گونه مشخص میگردد . 

نخست  :   با به صحنه آمدن جمهوری دموکراتیک نمیتوان دروازه های جنت را باز شده تلقی کرد ٬ در‌واقع یک چاه عمیق نارضایتی داخلی و خارجی  بوجود آمده بود اما بایستی گفت که همه برنامه‌های اصلاحاتی حزب دموکراتیک خلق در ماهیت خود رفاه اجتماعی را هدف قرار داده و دینامیزمی برای تغیر و تحول را بحرکت درآورده بود ٬ مثلاً تنها در هفت ماه اول سال ۵۷ به ۲۴۸ هزار خانواده ی بی زمین مساحت ششصد هزار هکتار زمین بگونهء مجانی توزیع گردید ٫ در همین مدت حدود سی ملیارد افغانی سود قروض دهقانان بخشیده شد ٬ تساوی حق بانوان ،با مردان که طرد چند همسری و بر داشتن مهر اجباری را نیز تبین میکرد مورد تطبیق قرار داده شد  ٬ به سواد آموزی همگانی مساعی گسترده وقف گردید ٬ این‌ها اقدام‌های بودند که رفاهیت و آسایش همگانی را تبین میکرد اگر به مخالفت خصمانه عقب گرایان و سلفی ها و همسایه های دشمن صفت مواجه نمیگردید در فقر زدایی و ارتقای آگاهی جامعه که حدود ۹۵ فیصد آن از بیسوادی در رنج بودند نقش قابل توجه ایفا میکرد .

دو دیگر آنکه - نمیتوان فاکتور های شتاب٬ بی تجریگی و خشونت و در برخی موارد اقدام‌ها ی لجام گسیختگی که در عمل موقعیت ارتجاع مذهبی را تقویت کرد در تعمیل اصلاحات متذکره نا دیده انگاشت ٬علی الوصف در عین حال درک حکومت دموکراتیک از جامعه افغانی عامیانه و خوشباورانه بود پیش از اینکه به نقش همسایه های آزمند توجه نماید و توانایی‌های جهادیان و حضور گسترده انان را در کمپ های نظامی در ایران و پاکستان که از قبل علیه حکومت داوود خان طبل جهاد کوبیده و با میان امدن جمهوری دموکراتیک  بیشتر از گذشته پوتانسیل کسب نموده بودند ٬ توجه کند٬ با ستراتیژی انسانگرانه خواسته بود ارمانهای توده ها را بر آورده گرداند .

از سوی دیگر شدت وتحکم دولت در تحقق اصلاحات هم جاده یکطرفه نبود مخالفان اصلاحات ٬تند روان مذهبی نیز با پناه بردن بدامن همسایه های نا مهربان به تقابل بر خاسته با تبلیغات گسترده و پخش اکاذیب با زبان گلوله سخن میگفتند .

اما از انجاییکه آن اصلاحات و رفورم ها منافع شخصی ٬ یا گروه خاصی را منعکس نمیکرد در راستای منافع اکثریت جامعه ٬ فقر زدایی ٬ آزادی زنان که مصیبت قرون را بدوش میکشیدند و سواد آموزی مطرح گردیده بود ٬ در جنین یک حالی شایسته می بود اگر مخالفان خواسته بودند ٬ دولت دموکراتیک را از اصلاحاتش منصرف و یا به عقب نشینی مواجه نمایند می بایست از هنجار های دیگر روش‌های انسانی و مدنی فرهنگ گفتمان و مذاکره تظاهرات مسالمت آمیز٬ تحصن وفشار های مؤسسات حامی خود استفاده می نمودند٬ اما آنچه در هرات اتفاق افتاد ه بود بجای زبان ، سخن و قلم ٬ گلوله ها و شلیک ها به سخن در امده بودند .

به گواهی اسناد نخستین تهاجم مسلحانه را اشوبگران انجام داده به کشتار دهقانان بی‌گناه و اعضای کمیته ها ی دهقانی٬ مسوولان سواد آموزی و منسوبان دولت اردو و پولیس پرداخته بودند . در آشوب هرات ظاهرا برنامه‌های اصلاحات دولت، انگیزه و دشمن قلمداد گردیده بود اما در‌واقع آن شورش هابه حمایت مستقیم خارجی بخشی انکار ناپذیر اغازین مرحله یک آشوب جهادی برای تصزف قدرت دولتی در کشور و بالاخره گسترش ان به اسیای میانه  وسراسر جهان  محک می‌خورد .

جهاد یکه در ۲۴ حوت در هرات نخستین گلوله های آن شلیک گردید در گذر بیش از ۳۵سا ل هنوز شعله‌ های آن بر فراز کشور و جهان با خونریزی های گسترده که چند ملیون انسان را قر بانی گرفت هنوز هم شعله‌ور است .

بساری از اگاهان به این نظر اند که قداست نمایی از چنین اشوبی یک فصل غرقه در خون تاریخ ما با پی آمد های هولناک آن بجای اعتذار نکوهش و تحریم نه تنها یک گناه نا بخشودنی بلکه سزاوار نفرین و عبرت اندوزی تاریخی است .

سوم  -   بازتاب نظریات اکثریت این بود که  هرگاه مداخله مستقم نظامی و تبلیغات گسترده حکومت ایران و همچنان پاکستان از آشوب هرات نمی بود نه تنها آن اصلاحات بلکه کشور ما با پوتانسیل غنی انسانی و اقتصادی که دارد می‌توانست گامهای استوار در مسیر انکشاف و رفاه همگانی بردارد و تا ایندم به تولید گاه جهادیسم « تروریسم » که جهان امروزه را بخطر افگنده است مواجه نمی گشت .

*********************

بخش سوم ؛

جریان شورش۲۴ حوت در شهود و اسناد